Λουιζιάνα

(Louisiana). Ομόσπονδη πολιτεία (123.677 τ. χλμ., 4.465.430 κάτ. το 2000) των ΗΠΑ, στο νότιο τμήμα της χώρας. Βρέχεται από τον Κόλπο του Μεξικού (Ατλαντικός ωκεανός) στα Ν, συνορεύει με το Τέξας στα Δ και με τις πολιτείες Αρκάνσας στα Β και Μισισίπι στα Α. Πρωτεύουσα της πολιτείας είναι η Μπατόν Ρουζ (Baton Rouge, 227.818 κάτ. το 2000). Το έδαφος είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος πεδινό, με ελαφρότατη κυματοειδή λοφώδη διαμόρφωση. Από την παράκτια πεδιάδα, που είναι προσχωσιγενής και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη εκτεταμένων ελών, λιμνοθαλασσών και λιμνών (μεγαλύτερη είναι η Ποντσαρτρέιν, Β της Νέας Ορλεάνης), το έδαφος υψώνεται βαθμιαία προς το εσωτερικό, όπου όμως σε κανένα σημείο οι λόφοι δεν ξεπερνούν σε ύψος τα 200 μ. (όρη Ντρίσκιλ, 175 μ.). Τη Λ. διαρρέει ο κάτω ρους του Μισισιπή, που εκβάλλει στην περιοχή με ένα εκτεταμένο δακτυλιοειδές δέλτα και δέχεται διάφορους παραποτάμους, μεταξύ των οποίων και ο Ρεντ Ρίβερ (Ερυθρός Ποταμός). Ανάμεσα στους υπόλοιπους μεγάλους ποταμούς που εκβάλλουν στον Κόλπο του Μεξικού, κυριότεροι είναι οι Σαμπίν και Καλκασιέ. Το κλίμα είναι υποτροπικού τύπου, θερμό και υγρό, ευνοώντας την καλλιέργεια του βαμβακιού –εξαιρετικά μηχανοποιημένη και ευρύτατα διαδεδομένη στην πολιτεία–, του κριθαριού, του καλαμποκιού, του ρυζιού, του ζαχαροκάλαμου, των εσπεριδοειδών και των κηπευτικών. Αξιοσημείωτο ενδιαφέρον στην οικονομία της Λ., παρουσιάζουν επίσης η κτηνοτροφία βοοειδών και χοίρων, η καλλιέργεια οστρακοειδών και η εκμετάλλευση των δασών, που καταλαμβάνουν τη μισή και πλέον επιφάνεια της πολιτείας. Το υπέδαφος είναι αρκετά πλούσιο σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και θειάφι, στην παραγωγή των οποίων η Λ. καταλαμβάνει τις πρώτες θέσεις μεταξύ των ομόσπονδων πολιτειών. Η βιομηχανία συνδέεται άρρηκτα με την επεξεργασία των γεωργικών, δασικών και ορυκτών προϊόντων, γι’ αυτό και οι τομείς με τη μεγαλύτερη άνθηση είναι εκείνοι που ασχολούνται με τα χημικά και πετροχημικά προϊόντα, τα είδη διατροφής (εργοστάσια ζάχαρης, κονσερβοποιίας, κηπευτικών, κρεάτων και θαλασσινών), την υφαντουργία (βαμβακουργία), τη βυρσοδεψία (φημισμένη είναι η κατεργασία δερμάτων κροκοδείλου), στις οποίες πρέπει να προστεθούν τα μηχανουργικά (ναυπηγεία στη Νέα Ορλεάνη) και τα μεταλλουργικά συγκροτήματα. Οι σπουδαιότερες πόλεις –και οι δύο επί του Μισισιπή– είναι η Νέα Ορλεάνη και η πρωτεύουσα Μπατόν Ρουζ. Ακολουθούν επί του Ρεντ Ρίβερ, η Σρίβπορτ, μεγάλο λιμενικό κέντρο με πετροχημικές βιομηχανίες, και η Αλεξάνδρεια. Σε πνευματικό και πολιτιστικό επίπεδο το επίκεντρο των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων της Λ. αποτελεί η πόλη της Νέας Ορλεάνης, το λίκνο της τζαζ μουσικής, αλλά και η έδρα μουσείων και άλλων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων. Βλ. λ. Νέα Ορλεάνη. Ιστορία. Η Λ., που ονομάστηκε έτσι από τον Λα Σαλ προς τιμήν του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου ΙΔ’, αποτέλεσε έναν από τους βασικούς πυρήνες του γαλλικού αποικισμού στην Αμερική. Ο πρώτος μόνιμος οικισμός ήταν η Νατσιτότσες, η οποία χρονολογείται από το 1714, τέσσερα χρόνια πριν από την ίδρυση της Νέας Ορλεάνης. Το 1731 η Λ. έγινε αποικία του γαλλικού Στέμματος, ενώ το 1762 το τμήμα Δ του Μισισιπή περιήλθε στην Ισπανία και το τμήμα Α στη Μεγάλη Βρετανία. Το ισπανικό τμήμα επανήλθε στη Γαλλία (1800), αλλά τρεις μήνες αργότερα ο Ναπολέων το πούλησε (Louisiana Purchase) στις ΗΠΑ αντί 15 εκατ. δολαρίων. Η Λ., με τα σημερινά όρια που καθορίστηκαν το 1810, αποτέλεσε μέρος της Ένωσης ως ομόσπονδη πολιτεία το 1812. Σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1861 ψηφίστηκε μία θεσμική διάταξη για την αποσκίρτηση από την Ένωση, χωρίς η συγκεκριμένη απόφαση να τεθεί στη λαϊκή ετυμηγορία. Το ξέσπασμα του αποσχιστικού πολέμου στις ΗΠΑ (Βόρειοι-Νότιοι) σηματοδότησε τη διακοπή των εμπορικών και κοινωνικών σχέσεων για τη Νέα Ορλεάνη, το εμπορικό κέντρο της Λ., ενώ τον Μάιο του 1862 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή στρατεύματα της Ένωσης και μια στρατιωτική κυβέρνηση. Μετά από εκτεταμένες κοινωνικές αναταραχές, που κορυφώθηκαν το 1864, οπότε σκοτώθηκαν περίπου 200 μαύροι κάτοικοι της Νέας Ορλεάνης, το σύνταγμα του 1868 αποκατέστησε πολιτικά τους μαύρους, ενώ ταυτόχρονα τερματίστηκε η στρατιωτική κατοχή. Η πλειονότητα των λευκών κατοίκων αποδέχτηκε σταδιακά τις καινούργιες συνθήκες, χωρίς βέβαια να τερματιστούν άμεσα οι κοινωνικές διαμάχες. Το 1960 η εφαρμογή της Πράξης Πολιτικών Δικαιωμάτων προέβλεπε την αύξηση του αριθμού των μαύρων που δικαιούνταν να ψηφίζουν, ενώ το 1967 ο Έρνεστ Μοριάλ –προερχόμενος από τον μαύρο πληθυσμό– εξελέγη στο νομοθετικό σώμα της πολιτείας και δέκα χρόνια αργότερα κατέλαβε τη θέση του δημάρχου της Νέας Ορλεάνης, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων στην περιοχή. Οι κλιματικές συνθήκες της Λουϊζιάνας, πολιτείαας των ΗΠΑ, είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για τις συστηματικές καλλιέργειες τροπικού τύπου, που γίνονται σε μεγάλες περιοχές. Στη φωτογραφία, συγκομιδή βαμβακιού στη νότια Λουϊζιάνα.